İklim değişikliğinin insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkileri, bireylerin uluslararası insan hakları hukuku tarafından koruma altına alınmış haklardan yararlanmalarını güçleştirmektedir. Nitekim Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (Intergovernmental Panel on Climate Change) raporlarına göre uluslararası insan hakları hukuku normları kapsamında güvence altına alınan yaşam, sağlık, beslenme, su ve sanitasyon, barınma gibi haklar iklim değişikliğinden olumsuz etkilenmektedir.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından 2 Mart 2021 tarihinde kamuoyuna açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı’nın “Kırılgan Kesimlerin Korunması ve Toplumsal Refahın Güçlendirilmesi” başlıklı sekizinci amacının “Sağlıklı ve Yaşanabilir Çevrenin Korunması” başlıklı hedefinde “İklim değişikliğinin temel insan haklarına etkileri analiz edilecek ve sonuçlar kamu politikaları oluşturulurken dikkate alınacaktır.” faaliyetine yer verilmiştir. Bu çerçevede Kurumumuz iklim değişikliğinin insan haklarına etkilerinin, devletlerin, ulusal insan hakları kurumları da dâhil olmak üzere ulusal ve uluslararası aktörlerin yükümlülükleriyle çalışmalarının değerlendirilmesi ve öneriler sunulmasına olan ihtiyacı tespit etmiş ve “İklim Değişikliği ve İnsan Hakları Raporu” hazırlayarak kamuoyuna sunmuştur.

Kurumumuz 20 Nisan 2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu uyarınca insan onurunu temel alarak insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi ile bu ilkeler doğrultusunda faaliyet göstermek, işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele etmek ve bu konuda ulusal önleme mekanizması görevini yerine getirmek üzere kurulmuştur. Mezkûr Kanun'un 9’uncu maddesinde “e) Görev alanıyla ilgili mevzuat çalışmalarını izlemek, değerlendirmek, bunlara ilişkin görüş ve önerilerini ilgili mercilere bildirmek” Kurumumuzun görevleri arasında sayılmıştır.

Söz konusu görevin icrası kapsamında; yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla teklif edilen İklim Kanunu Teklifinin amaçları arasında iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı insan haklarını koruma, iklim değişikliğinden orantısız biçimde etkilenen dezavantajlı grupları destekleme ve iklim adaletini sağlama yükümlülüğüne yer verilmesinin, ayrıca Kanun Teklifinin hak temelli yaklaşımla ele alınması için Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'nun görüşlerine sunulmasının olumlu çıktılar sağlayacağına ilişkin görüş yazısı sunulmuştur.

İlgili görüş yazısını görüntülemek için tıklayınız.