Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı 23 Nisan 1920 tarihi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ilan edilmiştir. Bu özel gün dünyada çocuklara ithaf edilen ilk bayram olması yönüyle çocuk haklarına verilen önemin güçlü simgesidir.
Çocukların ve çocuk haklarının korunması amacıyla ülkemiz tarafından uluslararası sözleşmelere taraf olunmuş ve ulusal düzeyde çok sayıda yasal düzenleme hayata geçirilmiştir. Ülkemizin taraf olduğu Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, uluslararası insan hakları hukuku kapsamında çocukların temel hak ve özgürlüklerinin tanınması, korunması ve geliştirilmesine yönelik evrensel standartları belirleyen en kapsamlı hukuki metin olma vasfına sahiptir. Bu Sözleşme “Ayrımcılık yapmama, çocuğun yüksek yararı, yaşama ve gelişme hakkı ile katılım hakkı” olmak üzere dört temel ilkeye dayanmaktadır. Sözleşme; bahse konu ilkeler doğrultusunda taraf devletleri çocukların tüm insan haklarının korunması için gerekli adımları atmakla yükümlü kılmaktadır.
Çocuk haklarına dair güvenceler yalnızca uluslararası belgelerle sınırlı kalmamış Anayasamızda da açık bir şekilde yer bulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasında çocuklar için alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacağı ifade edilmiştir. Anayasa’nın “Ailenin korunması ve çocuk hakları” başlıklı 41’inci maddesine göre; “…Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar. Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır.” Anayasa’nın 61’inci maddesinde de devletin korunmaya muhtaç çocukların topluma kazandırılması için her türlü tedbiri almakla yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu; ulusal insan hakları kurumu, ulusal önleme mekanizması ve eşitlik kurumu olarak, çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesi alanında önemli görev ve sorumluluklar üstlenmektedir. Kurumumuz uluslararası ve ulusal mevzuatta çocuk haklarına verilen önemin gereklerinin yerine getirilmesine ve her durumda çocuğun yüksek yararının korunmasına ilişkin çalışmalarını kararlılıkla sürdürmektedir. Temel misyonu insan haklarını korumak ve geliştirmek, ayrımcılığı önlemek ve bu konuda farkındalık yaratmak olan Kurumumuz dünya üzerinde her çocuğun eşitlik ilkesi temelinde haklarından yararlandığı bir dünya temennisiyle 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı kutlamaktadır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.