İlki 2009 yılında hazırlanmış olan Yargı Reformu Stratejileri, günümüze kadar ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenerek devam eden ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına sunulan adalet hizmetinin daha nitelikli hale getirilmesine yönelik atılan önemli bir adımdır. İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesinde önem arz eden hukukun üstünlüğü, adaletin tesisi ve adalet sistemimizin daha etkin, hızlı, şeffaf ve erişilebilir hale gelmesi; reform sürecinin temel yapı taşlarıdır. Reform süreciyle ülkemizde yargı erkinin bağımsızlığının güçlendirilmesi, hak arama özgürlüğünün güvence altına alınması ve toplumun her kesiminin adaletin tesisine güveninin sağlamlaştırılması amaçlanmıştır.
Yargı Reformu Stratejileri’nin 2009-2015, 2015-2019, 2019-2023 yıllarını kapsayan ortak hedefleri arasında; hak ve özgürlüklerin korunması, yargı bağımsızlığının ve tarafsızlığının güçlendirilmesi, adaletin herkes için erişilebilir kılınması, ceza infaz sisteminin geliştirilmesi, yargı mensuplarının performans ve verimliliğinin artırılması, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin çeşitlendirilmesi ve adalet alanında uluslararası işbirliği yoluyla mevzuat çalışmalarının yapılması yer almaktadır.
2015-2019 yıllarını kapsayan II. Yargı Reformu Stratejisi’nin uygulama döneminde insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması ve işkence ve kötü muameleyle etkin mücadele edilmesi konularında ulusal önleme mekanizması görevini yerine getirmek üzere Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kurulmuştur. Bu sayede uluslararası insan hakları standartlarının ulusal hukukumuza derç edilmesinde önemli bir eşik atlanmıştır.
İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi ortak hedefi doğrultusunda ulusal insan hakları kurumları, başat aktörlerden biri olarak pek çok rol üstlenmektedir. Kurumumuzun her yıl yayımladığı yıllık ve tematik raporlarda makul sürede yargılanma hakkı, savunma hakkı, dezavantajlı toplumsal grupların adalete erişimi gibi adil yargılanma hakkı kapsamında önem arz eden hususlara değinilmekte ve muhataplara tavsiyelerde bulunulmaktadır. Raporlama çalışmaları dışında Kurumumuz, Yargı Reformu Stratejisi’nin ve İnsan Hakları Eylem Planı’nın hazırlık sürecinde kurulan çalışma gruplarına dahil olarak sürece katkıda bulunmaktadır.
2019-2023 yıllarını kapsayan III. Yargı Reform Stratejisi’nde 2023 yargı vizyonu, “güven veren ve erişilebilir adalet sistemi” olarak belirlenmiş olup bu çerçevede insan odaklı hizmet anlayışının geliştirilmesi, yargıya güvenin artırılması, hak ve özgürlüklerin daha etkin korunup geliştirilmesi, makul sürede yargılanma hakkının gözetilmesi, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının geliştirilmesi, adalete erişimin kolaylaştırılması, hukuki güvenliğin güçlendirilmesi konuları ilke olarak benimsenmiştir. Bu ilke ve değerler ışığında Kurumumuz, belirlenen yargı vizyonunun hayata geçirilmesi için aktif bir rol oynamıştır.
Yeni yargı reformuyla ilgili olarak Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından hak arama yollarının güçlenmesi, telafi edici adalet sisteminin sağlanması, yargıya güven ve mağdur temelli adaletin sağlanmasının hedeflendiği ifade edilmiştir. Yargı Reformu Stratejisi 2025-2029 belgesinin “Kurumsal Yapının Güçlendirilmesi ve Süreçlerin Yeniden Yapılandırılması” başlıklı amacının “İnsan hakları alanında kurumsal kapasite güçlendirilerek, hak ve özgürlüklerin daha etkin korunması sağlanacaktır.” hedefi kapsamında bireysel hak arama kurumlarını güçlendirecek ve etkinliklerini artıracak düzenlemelerin yapılması ile Kurumumuzun kurumsal yapısının güçlendirilmesi, Birleşmiş Milletler Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının Statüsüne İlişkin İlkeler ile uyumlu hâle getirilmesi, Kurumumuzca hazırlanan raporların etkinliğinin artırılması ve uzlaşma usulünün yeniden düzenlenmesi için çalışmaların yürütülmesine yönelik faaliyetler öngörülmektedir. Ulusal insan hakları kurumu ve hak arama mekanizması görevini haiz Kurumumuz, konu ile ilgili sorumluluk üstlenerek belgelerin hedeflediği adalet sisteminin geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla çalışmalarını sürdürmekte olup kamuoyuyla paylaşılan Yargı Reformu Stratejisi 2025-2029 belgesi kapsamında da görevini titizlikle yerine getirmeye devam edecektir.
Temel misyonu insan onurunu temel alarak kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınması, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi ve işkence ve kötü muamelenin önlenmesi olan Kurumumuz, adalet sisteminin güçlendirilmesi için oluşturulan stratejilerin, hedeflerin ve faaliyetlerin hayata geçirilmesini temenni etmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.