İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu (IPHRC) 17. Olağan Oturumu, 28-31 Mart 2021 tarihlerinde üye ve gözlemci ülkelerin temsilcileri ve ulusal insan hakları kuruluşlarının katılımlarıyla çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. Oturumun, yalnızca Komisyon üyelerinin katılıma açık şekilde gerçekleştirilen 28, 29 ve 31 Mart tarihli bölümlerinde Filistin, İslamofobi, Müslüman Azınlıklar, Kadın ve Çocuk Hakları ve Kalkınma Hakkı ile Keşmir’de insan haklarının durumunun izlenmesi konuları ele alındı. 30 Mart günü gerçekleştirilen "Engelli Haklarının Desteklenmesi ve Korunması" başlıklı tematik tartışma oturumu ile 31 Mart günü gerçekleştirilen kapanış oturumuna Kurumumuz tarafından katılım sağlandı.

"Engelli Haklarının Desteklenmesi ve Korunması" başlıklı tematik tartışma oturumunda, üye ülkelerdeki engellilerin insan haklarından faydalanmasını engelleyen başlıca sınama ve meselelerin belirlenmesi, engellilerin istihdamı ile eğitim, sağlık ve yaşam standartlarının ilerletilmesine yönelik kamu politikaları geliştirilmesi ve engelli haklarının desteklenmesi ve korunmasına matuf uluslararası, bölgesel ve İİT girişimlerinin analiz edilmesi başlıkları tartışıldı. Oturumun açık tartışma bölümünde Kurumumuz temsilcileri söz alarak konuya ilişkin katkılarını sözlü olarak sundu ve bilahare yazılı olarak İslam İşbirliği Teşkilatı Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu’na iletti.

Kurum Başkanı Süleyman Arslan başkanlığında, Kurul Üyesi Dilek Ertürk ve İnsan Hakları Eşitlik Uzman ve Uzman Yardımcılarından oluşan heyetin katılım sağladığı toplantıda, TİHEK heyeti, 6701 Sayılı İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun engellik temelinde ayrımcılığını yasakladığı aktararak, engelli hakları konusunda yürütülen Kurum faaliyetlerine ilişkin bilgilendirmelerde bulundu. Heyet ayrıca engelli haklarının desteklenmesi ve korunmasına ilişkin olarak,  Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonuna aşağıda aktarılan önerilerini sundu.

• İTT bünyesinde engellilerle ilgili uluslararası bir sözleşme hazırlanması ve bu sözleşmenin İİT Üye Devletleri arasında kabul edilmesi oldukça önemlidir.
• Engellilik ve yaş temellerinde ayrımcılığa uğradığını iddia eden kişilerin başvurularının alınması ve incelenmesi için İİT bünyesinde bir mekanizma oluşturulmalıdır.
• İİT üye devletleri, hem IPHRC düzeyinde hem de ulusal düzeyde bağımsız bir soruşturma organı oluşturmak için etkili önlemler almaya ve engellilik ve yaş temellerinde ayrımcılıkla mücadele etmeye teşvik etmeli, bu anlamda ulusal insan hakları kurumlarını önemli bir paydaş olarak kabul etmelidir.
• Filistin’deki engelli çocukların durumunu araştırmak üzere bir araştırma komisyonu kurulmalıdır.
• Savaş bölgelerinde bulunan engellilerin güvenli üçüncü ülkelere taşınmaları için gerekli lojistik ve finansal şartlar hazırlanmalı ve bu husus için bir fon oluşturulmalıdır.
• İİT engelli öğrenciler için özel burslar tahsis etmelidir.

Sonuç bildirgesinde tüm İİT Devletlerine,

• Engellilerin yaşadıkları toplumda insan haklarından faydalanmalarını engelleyen psikolojik, sosyal, kültürel ve çevresel engellerin kaldırılmasına yönelik politika ve hedefli müdahalelerin tasarlanması;
• Kadınlar ve kız çocukları öncelikli olmak üzere tam ve eşit yurttaşlar olan engellilerin kendi toplumlarının gelişimine tam ve etkili katılım sağlayarak katkılarını sunmalarını güvence altına alacak, engellilere pozitif ayrımcılığı da kapsayacak şekilde güçlü bir hukuki çerçeve oluşturulması;
• Engellilerin haklarının korunması ve geliştirilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasına ulusal insan hakları kurumlarının ve ombudsmanlıkların rolünün dâhil edilmesi;
• Engelliliklerin önlenmesi amacıyla riskin azaltılmasına yönelik yatırım yapılması, ayrıca erişilebilirliğin ve çıktıların gelişmesi için özel ihtiyaçların dostça karşılanmasına yönelik sağlık hizmetlerinin tasarlanması;
• Hangi müdahalelerin başarılı olduğunu tespit etmek ve engellileri hedef alan politika ve programları iyileştirmek için neyin gerekli olduğunu belirlemek için somut verilere dayanan etki değerlendirme araçlarının oluşturulması.
• Engellilerin güçlenmesi, entegrasyonu ve toplumdaki bağımsızlıklarının sağlanması için dijital yetilerinin geliştirilmesine yönelik yatırım yapılması;
• Engellilerin yaşam standartlarının iyileştirilmesinin yanı sıra işgücü piyasasına dahil edilmeleri ve eğitim ve sağlık hizmetlerine erişimlerinin geliştirilmesi için başta sivil toplum ve özel sektör olmak üzere çeşitli paydaşların entegre edilmesi;
• Medya, dini liderler ve kanaat önderlerinin, engellilerin topluma daha iyi entegrasyonunu sağlamak için engellilere ilişkin algıyı değiştirme ve engellilerin karşılaştığı ortak sorunları ele alırken, Üye Devletler arasında öğrenmeyi ve işbirliğini teşvik etmek için ilgili iyi uygulama örneklerini, politikaları ve önlemleri paylaşma süreçlerine dâhil edilmesi;
• EHİS’te ve ek protokollerde ifade edildiği şekliyle insan hakları sorumluluklarının yerine getirilmesi ve sözleşmeyi henüz onaylamayan devletler için onaylamanın hızlandırılması;
• Engelli kadın ve kız çocukların spesifik ihtiyaçlarının karşılanması ve cinsiyet perspektifinin her türlü ilgili eylem ve politikaya dahil edilmesi;
• Engelliler için erişilebilirliğin artırılmasının ulusal kalkınma planlarında anaakımlaştırılması ve bu doğrultuda Üye Devletlerin SKH uygulamalarına ilişkin ulusal incelemelerinde konunun yansıtılmasının sağlanması;
• Ulusal plan ve stratejileri tasarlamak için bilgi ve iyi uygulama örneklerinin paylaşımı ve ayrıca engelli kişilerin kapasitelerini geliştirmek için yardımcı teknolojilerin kullanımı için BM ile ve Üye Devletlerarasında uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi

çağrısında bulunuldu.

 

Kabul Edilen Sonuç Bildirgesine Ulaşmak İçin Tıklayınız

Kabul Edilen Sonuç Bildirgesinin İngilizce Metnine Ulaşmak İçin Tıklayınız. (ENG)