2 Mart 2021 tarihinde kamuoyu ile paylaşılan İnsan Hakları Eylem Planı (2021-2023) Faaliyet 1.2.a.’da “TİHEK’in yapısının, BM Ulusal İnsan Hakları Kurumları Statüsüne İlişkin İlkeler ile uyumlu hale getirilmesi ve 1 yıl içerisinde Ulusal İnsan Hakları Kurumları Küresel Ağı (GANHRI) akreditasyonu almasının sağlanması” bir hedef olarak belirlenmiştir.
İlgili hedef doğrultusunda, 13.07.2021 tarihli ve 2021/170 sayılı Kurul Kararı ile GANHRI’ye akreditasyon süreci ile ilgili hazırlıkların başlatılması ve gerekli çalışmaların yürütülmesine oy birliğiyle karar verilmiştir.
Akreditasyon sürecinin GANHRI nezdinde başlatılabilmesi için GANHRI bünyesinde bulunan Akreditasyon Alt Komitesi (SCA) Sekreterliği’ne bir niyet beyanı ile başvurulması gerekmektedir. Bu kapsamda 28 Temmuz 2021 tarihinde ilgili niyet beyanı Kurumumuz tarafından resmi yazıyla SCA Sekreterliği’ne iletilmiştir. Buna ek olarak, Kurum Kanunu, Yönetmelikler, Paris Prensiplerine uygunluğu beyan eden belge, Faaliyet Raporu ve Stratejik Plan gibi diğer destekleyici dokümanlar 1 Haziran 2022 tarihinde Cenevre’de bulunan SCA Sekreterliği’ne sunulmuştur.
Akreditasyon sürecine ilişkin yazılı aşamanın tamamlanmasının ardından 3 Ekim 2022 tarihinde Başkanımız Prof. Dr. Muharrem KILIÇ ve beraberindeki heyet, SCA üyeleriyle çevrimiçi bir toplantı gerçekleştirmiştir.
10 Ekim 2022 tarihinde SCA Sekreterliği tarafından iletilen resmi yazıda, Kurumumuzun B statüsünde akredite edilmesine karar verildiği belirtilmektedir.
Akreditasyon Alt Komitesinin, ‘B’ statüsü verilmesine ilişkin kararı;
- İlgili kurumun bir Ulusal İnsan Hakları Kurumları’nın (UİHK) olarak kabul edildiği, bu nedenle UİHK’ların uluslararası ve bölgesel toplantılarına katılma fırsatına sahip olduğu anlamına gelmektedir.
- BM Organlarına ve İnsan Hakları Konseyi’nin Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizmasına (EPİM) paralel raporlar sunma imkanına sahip olacaktır.
Akreditasyon süreci UİHK’ların çalışmaları için esas teşkil etmektedir. Nitekim akreditasyon;
- UİHK’ların güvenilir ve bağımsız bir aktör olduğuna dair bir kanıt sunmaktadır.
- UİHK’ların SCA’nın tavsiyelerini yansıtarak ve bu öneriler doğrultusunda hareket ederek çalışmalarını geliştirmelerini olanaklı hale getirmektedir.
- UİHK’lara Paris Prensiplerini kendi ulusal bağlamlarında uygulamaları konusunda yardımcı olmaktadır.
- Kurumsal bağımsızlıklarını, çoğulculuklarını, etkililiklerini ve hesap verebilirliklerini sağlamaya yardımcı olmaktadır.
Akreditasyon süreci periyodik olarak yenilenmesi gereken bir süreç olup; UİHK’ların Paris Prensiplerine uygunluğunu değerlendirme amacını taşımaktadır. Tavsiyelerin yerine getirilmesi halinde A statü ile akredite olmak amacıyla Komite’ye tekrar başvuruda bulunmak mümkün olacaktır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
