Açılış Programı
1. 2. ve 3. Oturumlar
Kurumumuz tarafından Roman haklarına ilişkin farkındalık oluşturmak, Roman topluluklarının haklarına erişiminde karşılaşılan eksikliklerin ortaya konulması ve bu eksikliklerin giderilmesine ilişkin önerilerin sunulması amacıyla Ankara’da Roman Hakları Zirvesi gerçekleştirildi.
Zirvenin açılış konuşmasını gerçekleştiren Başkanımız Prof. Dr. Muharrem Kılıç sözlerine Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu olarak sadece ulusal ölçekte değil uluslararası düzeyde temel bir sorun alanına işaret edecek önemli bir zirveye imza attıklarını belirterek başladı. Prof. Dr. Kılıç, Roman hakları meselesinin tüm dünyada ciddi trajedilerin, ciddi insan hakları ihlallerinin ve süregelen ayrımcılıkların boy verdiği trajik tablolarla anıldığını ifade etti.
Romanların tarihi açıdan bakıldığında Miladi 4. yüz yıldan itibaren varlık gösteren bir topluluk olduğunu belirten Prof. Dr. Kılıç; topluluğun etnik, kültürel dünyalarıyla birlikte bir varoluş mücadelesinde olduğunu söyledi.
20. yüzyılın ortasında Nazi Almanya’sında yaşanan ağır insan hakları ihlallerini hatırlatan Prof. Dr. Kılıç, Romanların da bu soykırıma maruz bırakıldığının altını çizdi. Aynı acıların sosyalist rejimler döneminde de tekrarlandığını belirten Prof. Dr. Kılıç, günümüze gelindiğinde ise son 5 yılda Romanların yüzde 41’inin ayrımcılığa maruz kaldığı, genel nüfustaki çocukların yüzde 20’siyle karşılaştırıldığında Roman çocukların yüzde 85’inin yoksulluk riskiyle karşı karşıya olduğu ve genel nüfustaki gençlerin yüzde 10’uyla karşılaştırıldığında Roman gençlerin yüzde 62’sinin eğitim ve istihdamda dezavantajlı durumda olduğu bilgisini verdi.
Başkan Prof. Dr. Kılıç, sözlerini etkinliğin gerçekleştirilmesinde emeği olanlara teşekkür ederek sonlandırdı.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu ise Türkiye’de 2000’li yıllara kadar Romanların sorunlarının konuşulmadığını vurgulayarak, 2002’den itibaren her konuda olduğu gibi insan hakları ve bunun doğal sonucu olarak Roman vatandaşların sorunlarının çözümü noktasında çok önemli çalışmalar yapıldığını hatırlattı.
36 ilde faaliyet gösteren federasyonların ve derneklerin katılımıyla 2009’da gerçekleştirilen Roman Çalıştayı ile Roman hakları konusunda Türkiye’de yeni bir döneme girildiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Cumhuriyet tarihinde ilk defa Roman vatandaşlarımız meselelerini devletin en üst düzeyinde konuşma, tartışma imkanı bulmuştur." diye konuştu.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık ise her köşesinde başka bir kültürün yaşam sürdüğü Anadolu topraklarının, insanlara bambaşka renklerin bir araya gelerek muhteşem desenler oluşturduğu bir mozaik sunduğunu ifade ederek Anadolu topraklarının mazlumu kucaklayan, bağrına basan, yaşatan ve koruyan topraklar olduğunu dile getirdi.
Bakanlık olarak, sosyal hizmetleri organize ederken toplumsal dengeyi sağlamaya odaklı bir yöntem belirlediklerini vurgulayan Yanık, şöyle devam etti:
"Toplumsal adaletin güçlenmesi adına her sosyal grubun ihtiyaçlarına özel sosyal politikalar geliştiriyoruz. Bu anlamda herkese eşit yakınlıktayız, eşit yakınlıkta olmak zorundayız. Dört mevsim hayatın içinde olan, her anlarını dolu dolu yaşayan Roman vatandaşlarımızın da yüzlerinde beliren tebessüm olmak bizim için önemli. Bu sebeple Romanlara yönelik hizmetlerimizi en üst düzeyden bir eylem planıyla şekillendiriyoruz. 2016-2021 yıllarını kapsayan Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi ve Eylem Planlarıyla pek çok çalışma yürüttük, hala bu çalışmalardan önemli bir kısmı devam ediyor. Şimdi ise yeni bir Roman Strateji Belgesi ve Eylem Planı hazırlıyoruz. Bu yeni planda eğitim, istihdam, sağlık, barınma, sosyal hizmet, sosyal yardım olmak üzere 5 farklı alanda Roman vatandaşlarımızın yaşam koşullarını iyileştirmeyi ve hayat standartlarını yükseltmeyi hedefliyoruz. Özellikle tam ve eşit sosyal katılım konusunda, toplumsal farkındalığın güçlenmesiyle ön yargı ve olası dışlama eğiliminin önüne geçilebileceğine inanıyoruz."
Bakan Yanık, eylem planlarıyla Roman vatandaşların sosyal gelişim ve toplumsal entegrasyonlarının seyrini gözlemlemek için de yeni bir projeye daha başladıklarını belirterek, "Kısa adı ROMSİD olan Roman Strateji Belgesi İçin Etkili Bir İzleme, Değerlendirme ve Koordinasyon Mekanizması Kurulması Projesiyle, Roman vatandaşlarımız hakkında ülke genelinde yapılan çalışmaları raporluyoruz. Ulaştığımız sonuçlar bağlamında sosyal politikalarımızın kapsayıcı ve kuşatıcı niteliğini artırmayı hedefliyoruz." diye konuştu.
Zirve alanında uzman akademisyen, sivil toplum kuruluşu ve kamu kurum ve kuruluşu temsilcilerinin yer aldığı 16 uzman konuğun yaptığı sunumlarla devam etti.
