Dijital teknolojiler ile bu teknolojilerin hızlı gelişimi, ekonomik ve sosyal hayatta yapısal değişikliklere neden olmaktadır.(1) Söz konusu teknolojiler, genel anlamda; insanlığa hız, kolaylık ve verimlilik gibi pek çok yarar sağlamaktadır. Daha spesifik olarak insan hakları yönünden de mevcut ya da potansiyel birçok yararı bünyesinde barındırmaktadır.

Ekonomik ve sosyal hayatta yapısal değişikliklere neden olan dijital teknolojilerden en tartışmalı olanlar arasında hiç kuşkusuz yapay zeka teknolojileri yer almaktadır. Yapay zeka teknolojilerinin mevcut ya da potansiyel yararları arasında; karar verme süreçlerinde beşeri önyargıları ortadan kaldırarak daha objektif ve adil sonuçlar elde edilmesine yardımcı olabilme potansiyeli, engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırarak onların toplumsal hayata daha aktif katılımını sağlayabilmesi, hızlı tarama ve analizler yapabilmesi sayesinde insan hakları ihlallerinin tespiti ve önlenmesinde rol oynayabilecek olması, küresel sorunlar için yeni stratejiler oluşturmaya yardımcı olabilecek olması sayılabilir.(2)

Bununla beraber, dijital teknolojilerin günümüzde insan haklarına yönelik bir risk teşkil ettiğine ilişkin endişeler de dile getirilmeye başlanmıştır. Bu teknolojiler arasında yer alan ve baş döndürücü bir hızla gelişen yapay zeka teknolojileri de söz konusu endişelerin odağında yer almaktadır. Gerekli etik ve yasal çerçeveler oturtulmadan kullanılması durumunda özel hayata ve aile yaşamına etkisi, ifade özgürlüğüne etkisi ve özellikle de eşitlik ilkesi ile ayrımcılık yasağı bakımından oluşturduğu risk, bu endişeler arasında yer almaktadır.(3)

Belirtilen hususlar, yapay zeka teknolojilerinin insan hakları bağlamında ele alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple Kurumumuzca, 25 Ekim 2024 tarihinde saat 14.30’da Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Ana Bina Konferans Salonu’nda “İnsan Haklarının Korunması Bağlamında Yapay Zeka Teknolojileri” konulu bir panel düzenlenecektir.