Türk Anayasa Mahkemesinin Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Etkili Şekilde Uygulanmasının Desteklenmesi Avrupa Birliği - Avrupa Konseyi Ortak Projesi kapsamında Kurumumuz, Avrupa Konseyi, Anayasa Mahkemesi ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi iş birliğinde, kamu kurum ve kuruluşları temsilcileri, baro mensupları, akademisyenler ve öğrencilerin katılımlarıyla 18-19 Aralık 2023 tarihlerinde Ankara’da “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Çalışma Hayatında Ayrımcılık Yasağı Çalıştayı” gerçekleştirilmiştir.
Çalıştay, Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi Başkan Yardımcısı Pınar BAŞPINAR, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Cengiz KÖSEOĞLU, Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Kadir ÖZKAYA ve Başkanımız Prof. Dr. Muharrem KILIÇ’ın açış konuşmalarıyla başlamıştır.
Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi Başkan Yardımcısı Pınar BAŞPINAR tarafından konuşmasında; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere pek çok uluslararası sözleşmede özel olarak düzenlenen ayrımcılık yasağına ilişkin Türk Anayasa Mahkemesinin birçok etkili kararının bulunduğu belirtilerek Anayasa Mahkemesinin temel haklar alanındaki kararlarının etkili şekilde uygulanmasının desteklenmesi projesi kapsamında Anayasa Mahkemesi kararlarının objektif ve sübjektif etkisinin artırılmasının amaçlandığına dikkat çekilmiş ve projenin ulusal düzeyde farklı aktörleri bir araya getirdiği ifade edilmiştir.
Prof. Dr. Muharrem KILIÇ tarafından konuşmasında; çalışma hayatında ve istihdam süreçlerinde ayrımcılık yasağına dair 2022 yılı TÜİK verilerine göre kadınların çalışma hayatında ve istihdam süreçlerinde medeni hal temelinde istihdam oranlarına göz atıldığında; evli kadınların istihdam oranının %31, boşanmış kadınların istihdam oranının %43.8, daha önce evlenmeyenlerin ise %34 istihdam oranına sahip olduğu ifade edilerek yerel ve küresel ölçekteki verilerin cinsiyet temelinde istihdam oranlarındaki dengesizliğin ve makasın arttığını ortaya koyduğu vurgulanmıştır. Bunun yanında sadece cinsiyet temelinde değil yaş gibi farklı ayrımcılık temellerinde de eşitsizliklerin ortaya çıktığı, iş hayatında genç ve yaşlı kişilerin de olumlu ve/ya olumsuz çeşitli stereotipler ve damgalamalar ile karşı karşıya kaldığı belirtilmiştir. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu olarak işe alım süreçlerinde ve iş süreçlerinin devam ettirilmesinde ortaya çıkan ayrımcılığın önlenmesi için önemli kararlara imza atılmış bulunduğu ifade edilerek idari yaptırım yetkisine sahip bir eşitlik kurumu olarak bu alanda farkındalık artırıcı faaliyetler ile eğitsel çalışmaların da hızla yürütüldüğünün altı çizilmiştir.
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Cengiz KÖSEOĞLU tarafından konuşmasında; iş yerinde çalışan işçilere eşit davranma ilkesinin, çağdaş iş hukukunun tanıdığı hakkaniyet esasına dayanan bir yükümlülük olduğu belirtilmiş; ancak gelinen noktada bu hususum tamamen sağlanamadığı görüldüğü ifade edilerek bu durumun yargı kararlarına da yansıdığına dikkat çekilmiştir.
Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Kadir ÖZKAYA tarafından konuşmasında; eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağının uluslararası hukukun en üstünde yer alan temel hukuk normu olarak kabul edilen ilkeler arasında yer aldığı belirtilerek eşitlik ilkesine aykırı sonuçların belki de en çok ortaya çıktığı alanın çalışma hayatı olduğu vurgulanmıştır. Anayasa Mahkemesinin gerek norm denetimi gerekse bireysel başvuru kararları aracılığıyla temel hak ve özgürlükleri düzenleyen hükümlerin anlamlarını ve kapsamlarını belirleyen nihai yorum yapma yetkisine sahip olduğu ifade edilerek Anayasa Mahkemesi’nin çalışma hayatında ayrımcılığa ilişkin olarak uluslararası düzenlemeler ve doktrinden yararlanmak suretiyle oluşturduğu din, cinsiyet ve yaş gibi birçok temelle ilişkili kararlarının mevcut olduğu açıklanmıştır.
Açış konuşmalarının devamında, birinci oturumda Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Cengiz KÖSEOĞLU’nun, ikinci oturumda Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu Üyesi Ünal SADE’nin oturum başkanlığını üstlendiği Çalıştay, iki oturum halinde gerçekleştirilmiştir.
“Ayrımcılık Yasağına Kavramsal ve Yasal Bakış” başlıklı birinci oturumda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde görevli Prof. Dr. Gaye Burcu YILDIZ tarafından “İşverenin Eşit Davranma Borcu”; Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesinde görevli Prof. Dr. Muhittin ASTARLI tarafından “İş Sözleşmesinin Sona Ermesinde Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı”; T.C. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü, Uluslararası Tahkim ve Alternatif Çözümler Daire Başkanı Doç. Dr. Eda MANAV ÖZDEMİR tarafından “Avrupa Birliği Direktiflerinde Ayrımcılık Yasağı” başlıklı sunumlar gerçekleştirilmiştir.
“Çalışma Hayatında Ayrımcılık Türleri” başlıklı ikinci oturumda ise Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesinde görevli Prof. Dr. Haluk Hadi SÜMER tarafından “İş Sözleşmesinin Sona Ermesinde Sendikal Nedenlerle Ayrımcılık”; HAK-İŞ Genel Sekreter Yardımcısı ve Kadın Komitesi Başkanı Fatma ZENGİN tarafından “Çalışma Hayatında Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık”; Anayasa Mahkemesi Raportörü Dr. Hilal YAZICI tarafından “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Çalışma Hayatında Ayrımcılık” konulu tebliğ sunumları yapılmıştır.
Çalıştayın ikinci gününde ise Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesinde görevli Doç. Dr. Canan ERDOĞAN moderatörlüğünde atölye çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Çalıştay, Kurumumuzun Youtube internet sayfasında yer alan canlı yayınla kamuoyunun istifadesine sunulmaktadır.
