Kurumumuz tarafından Mayıs ayının son haftası içerisinde Ankara’da “Roman Hakları Zirvesi” düzenlenecektir.
Arka plan
Romanlar, kendilerine özgü etnik bir grup olarak kendi tarihi ve kültürel özellikleriyle farklı sayıda gruplara, alt gruplara ve bu grupların içinde de kümelere ayrılmışlardır. “Roman” terimi, Avrupa Birliği(AB) başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası kuruluşların belgelerinde ve tartışmalarında en sık kullanıldığı şekliyle, kendilerini Sinti, Rom, Dom, Lom, Aşkali, Abdal ve Gezgin olarak tanımlayan insan gruplarına işaret etmektedir.
Romanlar, milattan sonra 5. yüzyıldan itibaren göçebe olarak yaşamaya başlayan daha sonra da kademe kademe dünyanın değişik bölgelerine dağılan bir topluluktur. Romanların Anadolu’daki varlıkları uzun bir geçmişe dayanmaktadır. Romanların Hindistan’dan ayrıldıktan sonra Anadolu’yu bir geçiş güzergâhı ve yaşam alanı olarak seçtikleri bilinmekte olup 9. yüzyıldan itibaren Anadolu’da görülmeye başladıkları ve 14. yüzyıldan itibaren de Avrupa’da ortaya çıktıkları tahmin edilmektedir.
Avrupa’da en büyük etnik azınlığı oluşturan Romanların popülasyonu 10 ila 12 milyon arasında olmakla birlikte yaklaşık 6 milyonunun ise AB vatandaşı olduğu veya AB ülkelerinde yaşadığı bilinmektedir. Türkiye’de yaşayan ve yerleşik durumda çok sayıda Roman vatandaş bulunmaktadır.
Romanlar, tarihin hemen her döneminde geçtikleri ya da misafir oldukları ülkelerin halkları tarafından sosyal dışlanma, damgalama, sembolik şiddet, ötekileştirme, soyutlama, sürgünler, zorla yerleştirilmeler ve asimilasyonlar gibi birçok baskıya maruz kalmışlardır. Bu durumda bir hak öznesi olarak Romanların eğitim, sağlık ve barınma hakkı başta olmak üzere insan hakları ihlallerinin mağduru olmasına sebep olmuştur. Günümüzde Romanlara yönelik gerçekleşen ayrımcılığı ortadan kaldırmanın en önemli adımını ise kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve ilgili diğer kişi ve kuruluşlarca geliştirilecek bütüncül, kapsayıcı, eşitlikçi ve şeffaf politikaların tartışılması oluşturacaktır.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) 6701 sayılı Kanun kapsamında insan haklarının korunmasına, geliştirilmesine, ayrımcılığın önlenmesine ve ihlallerin giderilmesine yönelik çalışmalar yapmak; insan hakları ve ayrımcılıkla mücadele konularında kitle iletişim araçlarını da kullanarak bilgilendirme ve eğitim yoluyla kamuoyunda duyarlılığı geliştirmek; insan haklarının korunması ve ayrımcılıkla mücadele kapsamında faaliyet yürüten kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, meslek kuruluşları ve üniversitelerle işbirliği yapmak görevleri verilmiştir. Bu çerçevede, TİHEK tarafından Mayıs ayının son haftası içerisinde Ankara’da Roman Hakları Zirvesi düzenlenecektir.
Amaç ve Hedefler
Roman Hakları Zirvesi düzenlenmesi ile Roman haklarına ilişkin farkındalık oluşturma, Roman topluluklarının haklarına erişiminde karşılaşılan eksikliklerin ortaya konulması ve bu eksikliklerin giderilmesine ilişkin önerilerin sunulması amaçlanmaktadır.
Zirve kapsamında Roman topluluklarının tarihi ve kültürü hakkında geniş kapsamlı bilgilendirme yapılması, insan hakları bağlamında Romanların haklarının korunması ve geliştirilmesi ile bunun önündeki zorlukların ortaya konulması ve konuya ilişkin çözüm önerilerinin tartışılması hedeflenmektedir.
Format
Zirveye, Roman hakları alanında çalışmalar yürüten akademisyenler, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve insan hakları alanında temayüz etmiş kişiler konuşmacı olarak katılım sağlayacaktır.
Bir gün sürecek olan Zirvenin, belirli konulara odaklanan 3 farklı oturumdan oluşması planlanmaktadır. Oturumlarda genel olarak Romanların dil, tarih, kültür ve ortak kimlik bilinci; insan hakları perspektifinden Romanların durumu ve Romanların karşılaştığı sorunlara ilişkin çözüm önerileri ele alınacaktır. Katılımcıların konuşmaları 20 dakika sürecek şekilde planlanmış olup sonrasında moderatörün yönetiminde dinleyicilerden gelecek soru ve görüşler alınarak program sona erecektir.
Zirve, kamuya açık olup Youtube kurumsal internet adresi (https://www.youtube.com/c/TihekKurumsal) üzerinden de canlı olarak yayınlanacaktır.
Çıktı
Zirve kapsamında sunulan tebliğler/konuşmalar kitap haline getirilip bilahare yayınlanacaktır.