Rapora Buradan Ulaşabilirsiniz.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Birleşmiş Milletler tarafından otizm konusunda farkındalık yaratmak ve otizm ile ilgili sorunlara çözüm bulmak amacıyla “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilen 2 Nisan 2020 tarihinde Otizmli Çocukların Eğitim Hakkı ve Ayrımcılık Yasağı Raporu’nu yayınlamıştır.
Dört ana bölümden oluşan “Otizmli Çocukların Eğitim Hakkı ve Ayrımcılık Yasağı Raporu” hazırlanırken konunun tarafları olan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Otizm Vakfı temsilcileri ile bir araya gelinerek otizmli çocukların eğitim hakları ve ayrımcılıkla mücadele konularında istişarelerde bulunulmuş, çözüm önerileri tartışılmış, ayrıca, Tohum Otizm Vakfının yazılı görüşleri alınmıştır.
OTİZMLİ ÇOCUKLARIN EĞİTİM HAKKI VE AYRIMCILIK YASAĞI RAPORU
TİHEK tarafından hazırlanan raporun ilk bölümde, otizm spekturum bozukluğu kavramına ilişkin bilgiler ve otizmli bireylerin eğitim hakkından faydalanmalarına ilişkin birtakım veriler paylaşılmıştır. İkinci bölümde ise bütün temel hak ve özgürlüklerin kullanılmasında kilit bir rolü bulunan ayrımcılık yapmama ve eşitlik ilkesi, özellikle engellilik bağlamında ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, ilk olarak otizmli bireylerin uluslararası insan hakları hukukunda sahip olduğu içermeci eğitim hakkı, içermeci eğitimin faydaları ve bu hakkın etkili bir şekilde kullanılabilmesi için ne gibi önlemler alınması gerektiği konularına değinilmiş, ardından ülkemizde otizmli bireylerin eğitim hakkı ve bu haktan faydalanmalarında karşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır. Son bölümde ise, ayrımcılık yasağı ve eşitlik ilkesi perspektifinde, otizmli bireylerin eğitim hakkından başkalarıyla eşit koşullarda etkili bir şekilde faydalanabilmesi için ne gibi tedbirler alınabileceği hususunda önerilere yer verilmiştir.
“BÜTÜN ÇOCUKLARIN EĞİTİM HAKKI VARDIR”
Otizm spekturum bozukluğu, son dönemde dünyada ve ülkemizde artan yaygınlık oranlarıyla dikkat çekmektedir. Gerekli eğitsel önlemler alındığında pek çok otizmli çocuk bu sorundan büyük ölçüde kurtulmakta ve yaşamlarının geri kalanını tipik gelişim gösteren akranlarıyla ve toplumla kaynaşarak sürdürebilmektedir. Bu nedenle de otizmli bireylerin ve ailelerinin ayrımcılıkla karşılaşmadan eğitim alabilmesi oldukça önem taşımaktadır. Bu hak, başta Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi olmak üzere ülkemizin taraf olduğu uluslararası insan hakları sözleşmeleri tarafından tanınmıştır. Anayasamız ve diğer mevzuatımız da bütün otizmli çocukların eğitim hakkı dahil temel hak ve özgürlüklerini güvence altına almıştır.
Eğitim hakkının tüm bireyler için korunması, hiç kuşkusuz, hak temelli bir yaklaşımla ve katılımcı süreçlerin geliştirilmesi ile mümkündür. Bu bağlamda, 6701 sayılı Kanun Kuruma eğitimin süreçlerinde insan hakları ve eşitlik öğretimine dair müfredatın belirlenmesine katkıda bulunmak, insan hakları ve ayrımcılıkla mücadeleye dair kamuoyunda duyarlılığı geliştirmek ve üniversitelerde insan hakları ve eşitlik ile ilgili bölümlerinin kurulmasını sağlamak gibi çok önemli sorumluluklar yüklemektedir.
TİHEK BAŞKANI ARSLAN: FARKINDA OL, AYRIMCI OLMA!
TİHEK Başkanı Av. Süleyman Arslan, “2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü” ile ilgili “Farkında Ol, Ayrımcı Olma!” mesajını verirken, raporu şu şekilde değerlendirdi: “Başta eğitim olmak üzere, otizmli bireylerin uluslararası insan hakları hukukunda ve kendi yasalarımızda tanınan bütün temel hak ve özgürlüklerden ayrımcılık yapılmaksızın etkili bir şekilde faydalanabilmesi en temel haklarıdır. Bu hakkın etkili bir şekilde kullanılabilmesi adına Kurumumuz çalışmalarını sürdürmektedir. Kurumumuzca hazırlanan ‘Otizmli Çocukların Eğitim Hakkı ve Ayrımcılık Yasağı Raporu’nun otizmli bireylerin temel hak ve özgürlüklerinden eşit bir şekilde faydalanabilmesine ve ülkemizde konuya ilişkin farkındalığın arttırılmasına katkı sağlamayı temenni ediyoruz.”
